Κανονικά κράτη

Στην Ελλάδα ευδοκιμεί τουλάχιστον από τον καιρό του πρώτου Εμφυλίου το 1823 ένα ιδιότυπο δίπολο. Από τη μια έχουμε την κομπλεξική ανάγκη να δείξουμε στους άλλους ότι είμαστε αρχαίοι Έλληνες, άρα νεοκλασικιστικά «πολιτισμένοι» και όχι βάρβαρες βαλκανικές μάγκες, φάρες και φυλές· από την άλλη υπάρχει η κομπλεξική περιφρόνησή μας προς όλους τους άλλους, που δεν είναι αρχαίοι Έλληνες ― με μια σχετική επιείκεια απέναντι στους Ιταλούς.

Οι δύο αυτές τάσεις, απόρροιες της εθνικής ιδεολογίας που νοηματοδοτεί το ελληνικό κράτος, συνυπάρχουνε πάντοτε και η σύγκρουσή τους, μια σύγκρουση καθόλου διαλεκτική, παράγει τις όψεις της εθνικής μας ιδεολογίας και της, ας πούμε «εθνικής αυτοεικόνας» μας. Κατά καιρούς επικρατεί η ανάγκη να φανούμε αντάξιοι απόγονοι των προγόνων, άλλοτε η περιφρόνησή μας προς τους άλλους. Για λόγους πολιτικούς από το 2010 τα συμπλέγματα κατωτερότητας έχουνε πάρει τα απάνω τους, ως ελληνοκεμαλισμός ή μενουμευρωπαϊσμός, ως ένα πρόγραμμα να γίνει η Ελλάδα «πραγματικό κράτος» και οι Έλληνες «να γίνουμε λαός».

Πριν έναν χρόνο συνόψιζα τον ιδιότυπο ελληνοκεμαλισμό που έχει ξανακαταλάβει την καθεστωτική «διανόηση» και χρονογραφία μετά από ένα εικοσαετές διάλειμμα νεορθόδοξης αλαζονείας και ιστορικής αβελτηρίας. Μεταξύ άλλων έγραφα τα εξής:

Η Ευρώπη των μενουμευρωπαϊστών ταυτίζεται με την Mitteleuropa των αυτοκρατοριών, την αστική τάξη, κάποια τοπία πέριξ των Άλπεων και τις σκανδιναβικές δημοκρατίες.

Ειδικά το ανιστορικό στοιχείο είναι έντονο στο πώς βλέπουν την Ευρώπη τους οι μενουμευρωπαϊστές. Για να τελειώνουμε μαζί του θα αρκούσε π.χ. ακόμα και η δειλή και ανισοβαρής ανάλυση της έννοιας της Ευρώπης από τον Norman Davies στο πολωνοκεντρικό Europe: a history. Η σύγχρονη Ελλάδα, αλλά ακόμα και η οθωμανική κληρονομιά, είναι οργανικό μέρος του ευρωπαϊκού συστήματος περισσότερο και πιο ουσιωδώς από ό,τι η Ισλανδία, ο σύγχρονος αγγλικός εξεψιοναλισμός, ο Καύκασος, η αμερικάνικη κουλτούρα στρωμάτων της ολλανδικής ή της ιταλικής νεολαίας ή η γλώσσα της Μάλτας.

Δεύτερον, ο πρόχειρος και σαρωτικός τρόπος που γίνεται αντιληπτή η Ελλάδα ως θύμα της Ορθοδοξίας, ως λείψανο της Ευρωπαϊκής Τουρκίας, ως ηλιόπληκτο μεσογειακό θέρετρο ή ως απόστημα στην άκρη της βαλκανικής προϋποθέτει πλειάδα οριενταλιστικών, νεοαποικιοκρατικών και ― το χειρότερο ― ανιστορικών προκειμένων. Το ίδιο ισχυει και για την όποια νεοαποικιακή αβελτηρία για «μετασχηματισμό» της Ελλάδας σε «σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος». Αναρωτιέμαι ποιο είναι το πρότυπο «σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους» των μενουμευρωπαϊστών όταν ληφθεί υπόψη το μέγεθος και ο πλούτος της Ελλάδας. Η Δανία των εκατοντάδων τοπικισμών; Εάν ναι, η ανιστορικότητα τέτοιων ιδεών σοκάρει: θα απέβλεπε η πτωχή πλην με περασμένα μεγαλεία Πορτογαλία στο να γίνει η Αυστρία του Ατλαντικού;

Χτες αναρωτιόμουν ποιος ευρωπαϊκός λαός είναι κανονικός ή σοβαρός ή ευρωπαϊκά ευρωπαϊκός λαός, εύτακτος και πειθαρχημένος.

Δεν είναι σίγουρα οι ανατολικοευρωπαίοι κι οι βαλκάνιοι, οι από τον 19ο αιώνα βάρβαροι του κάθε πρίγκηπα Μέτερνιχ. Που έπαθαν και ΚΟΜΕΚΟΝ από πάνω.

Δεν είναι οι Ιρλανδοί, οι Ισπανοί ή οι Πορτογάλοι. Κι εδώ μια χαρά: συμβαδίζουμε με το ορντολιμπεραλιστικό και νεοσυντηρητικό δόγμα (προς θεού, μη βρίζετε τον προτεσταντισμό συλλήβδην) ότι τα PIGS ζούσαν πάνω από τις δυνατότητές τους, εν μέρει και γιατί δεν είναι κανονικοί ή σοβαροί, ευρωπαϊκά ευρωπαϊκοί λαοί, εύτακτοι και πειθαρχημένοι.

Ούτε οι Γάλλοι όμως είναι λαός, ιδίως αν ρωτήσετε ξινούς παριζιάνους αστούς: bordel η Φραγκιά, μαλάκες οι Φράγκοι.

Οι Βέλγοι, τι να λέμε τώρα: δυο φυλές, χωρικοί γαλλόφωνοι και χωρικοί ολλανδόφωνοι, παγιδευμένες σε ένα κάθε άλλο παρά «κανονικό κράτος» που ψεύδεται στους γείτονές του ― αυτούς που ιδρύθηκε για να κρατάει χωριστά ― κτλ κτλ κτλ.

Η Ολλανδία είναι υπέροχη, αλλά το δημόσιό της δουλεύει ξέρω γω Τρίτη και Τετάρτη 10 με 12:30, όταν ο υπεύθυνος δεν έχει πάει για ψώνια, και κάθε δεύτερη Πέμπτη. Οι ιδιώτες κινούνται στην ίδια ακριβώς γραμμή.

Η Βρετανία είναι υπέροχη στα βιβλία αγγλικών. Άλλο πράμα.

Οι Γερμανοί αλλά και οι Δανοί, κρατούν το προνόμιο της κανονικότητας για το χωριό τους, την περιφέρεια ή το κρατίδιό τους: νοικοκυρούλες οι νότιοι Γερμανοί, μαφιόζοι οι Καθολικοί, ρομπότ οι Πρώσοι, ρεμπεσκέδες οι Ανατολικοί, λαμόγια στη Φρανκφούρτη, μουτσούνες στο Βερολίνο… Στη Στουτγάρδη γελάνε με το αεροδρόμιο του Βερολίνου, στο Βερολίνο με τη Στουτγάρδη ― και πάει λέγοντας.

Οι Ιταλοί έχουν προβλήματα παρόμοια με τα δικά μας: οι Βόρειοι θεωρούν τους Νότιους μαφιόζους τεμπέληδες λαμόγια, οι Νότιοι ξέρουν ότι οι Βόρειοι είναι ίδιοι χωρίς όμως να φαίνονται τόσο· πάντως όλοι μισούνε τους Ρωμαίους γιατί είναι «απίστευτοι μαλάκες».

Τι μένει; Η Ελβετία, η Αυστρία, η Ουγγαρία, η Τσεχία, η Σλοβακία, οι Σκανδιναβοί· και για όσους αγαπούν τα μεγάλα σόγια που ξέμειναν μονάχα, η Ισλανδία.

Βεβαίως και οι Σκανδιναβοί αλληλοβρίζονται, αλλά μάλλον πρόκειται για χαριεντίσματα και υπερβολές στα διαλείμματα μεταξύ αλκοόλ και σεξ. Αν και τώρα που το σκέφτομαι, οι Φινλανδοί είναι τεμπέληδες και ψυχάκηδες κατά τους Βίκινγκ, οι Νορβηγοί κρυόκωλοι για τους Σουηδούς και οι Σουηδοί τόσο γουάου που οι Δανοί θέλουνε να τους σπάσουν το κεφάλι ― αλλά μπήκατε στο νόημα πια.