Αναρωτιέται ο Άρης Καλαντίδης:

«Πώς καταλήξαμε να έχουμε ως δημόσιους διανοούμενους τον Γιώργο Μπαμπινιώτη, τον Στέλιο Ράμφο, τον Ματθαίο Γιωσαφάτ και την Μαρία Ευθυμίου μου λέει κανείς;»

Η ερώτηση μού φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα, έστω και αν η λίστα μάλλον είναι ελλιπής. Ας πιάσουμε έναν έναν όσους αναφέρει, σχολιάζοντας όχι το επιστημονικό ή κλινικό τους έργο, όταν υπάρχει, αλλά τον δημόσιο λόγο τους.

Όλοι όσοι αναφέρονται επιβεβαιώνουν εν είδει αυθεντιών αυτά που ήδη νομίζουμε ότι ξέρουμε, όσα μας διδάσκει η ελληνική ιδεολογία και μας κάνουν να αισθανόμαστε άνετα:

Ο Μπαμπινιώτης κυκλοφορεί την αντίληψη ότι η ελληνική γλώσσα, ο πυρήνας της συγκρότησης του ελληνικού έθνους, έχει κάτι το ανώτερο, εξαιρετικό ή ιδιαίτερο ― πέρα από το ότι είναι μία από τις τρεις γλώσσες με την πιο μακραίωνη αδιάσπαστη γραπτή παράδοση παγκοσμίως. Στάνταρ ό,τι θα σας πει ο φιλόλογος εθνικόφρων γυμνασιάρχης.

Ο Ράμφος γιατί μετά τη δική του Παλινωδία (inside joke), που τον έστρεψε από την «Ανατολή» στη «Δύση», αναπαράγει κάθε είδους θυμοσοφία της γενιάς των λεγόμενων boomer: ψυχολογικοποίηση συμπεριφορών ως εκδηλώσεις «απωθημένων» (σε ατομικό αλλά και σε συλλογικό επίπεδο), πίστη στον ατίθασο και απείθαρχο «εθνικό χαρακτήρα» μας, ισχυρισμοί ότι υστερούμε ή πάσχουμε λόγω της ιστορικογεωγραφικής θέσης μας κτλ. Μάλλον ό,τι θα σας πει ο τοπικός υφασμετέμπορας στους πάλαι καφενέδες.

Ο Γιωσαφάτ μάς λέει περίπου ότι οι ανάξιες μάνες βγάζουν προβληματικά παιδιά, με έμφαση στις μάνες που βάζουν τον εαυτό τους πάνω από τα παιδιά τους, που έχουν καριέρα, που δεν θηλάζουν κτλ. Η κατηγορία «προβληματικά» περιλαμβάνει από νευρωσικούς μέχρι ομοφυλόφιλους και από ανασφαλείς μέχρι ζωντοχήρες. Ό,τι λοιπόν θα σας πει ο υπερήλικας ιδιώτης γυναικολόγος που διάβασε Φρόυντ τη δεκαετία του ’60 σε έκδοση Δαρεμά.

Η Ευθυμίου συντηρεί την αντίληψη της ιστορίας ως ενός μεγάλου και συναρπαστικού παραμυθιού, μιας αφήγησης, το οποίο κινούν μεγάλες και πλατωνικές δυνάμεις και ο ουσιοκρατικά δοσμένος «χαρακτήρας» ανθρώπων, λαών, ολόκληρων εποχών. Ό,τι δηλαδή θα σας πει ο αυτοδίδακτος πρώην τμηματάρχης ιστοριοδίφης.

Το υπέροχο Deutschland των έτσι κι έτσι Rammstein συνοψίζει και συμφύρει επεισόδια είκοσι αιώνων γερμανικής ιστορίας από τη μάχη στον Τευτοβούργιο Δρυμό μέχρι σήμερα με μια κοινή θεματική: η γερμανική ιστορία ως ανθρωποφαγία και στυγερότητα. Στο βίντεο πρωταγωνιστεί η Germania, η οποία στο τέλος στέλνεται σε τροχιά γύρω από τη γη μέσα σε ένα γυάλινο φέρετρο σαν της Χιονάτης.

Πώς θα συνοψίζαμε τριαντατόσους αιώνες ελληνικής ιστορίας; Ποια επεισόδιά της θα διαλέγαμε; Πώς θα ξαναεγγράφαμε τη θριαμβική παρέλαση της Τελετής Έναρξης του 2004, μιλώντας όμως για τον δόλο της ελληνικότητας και τη φρίκη της ελληνικής συνέχειας;

Έχω κάποιες προτάσεις:

Μια σκηνή στάνταρ θηριωδίας από τη Διομήδους Αριστεία στην Ιλιάδα, ίσως εκείνη με το δόρυ που τρυπάει το λαρύγγι κάποιου Τρώα, του κόβει τη γλώσσα με την αιχμή να αναδύεται στη βάση του κρανίου του. Η άλωση της Τροίας.

Πελοποννησιακός πόλεμος: η σφαγή των Μηλίων, επειδή δεν συμμορφώθηκαν, τα Σικελικά λατομεία με ζουμ σε κομμένους αντίχειρες. Ο θάνατος του Σωκράτη.

Ο Αλέξανδρος καίει τη Θήβα, καίει την Περσέπολη. Ο Αλέξανδρος αφανίζει το έθνος των Κοσσαίων για να παρηγορηθεί για τον θάνατο του Ηφαιστίωνα: ο λεγόμενος «Ἡφαιστίωνος ἐναγισμὸς» (Πλουτάρχου Αλέξανδρος 72:4). Το σπίτι του Πινδάρου ανάμεσα στα ερείπια.

Το χριστεπώνυμο πλήθος υπό τον Κύριλλο Αλεξανδρείας λυντσάρει την Υπατία. Ο Θεοδόσιος σφάζει τον κοσμάκη στον Ιππόδρομο της Θεσσαλονίκης και τον επιτιμά ο Αμβρόσιος. Μια από τις πολλές πυρπολήσεις της Βιβλιοθήκης της Αλεξανδρείας. Διωγμοί εθνικών και εκτοπισμός τους στην Ταυρίδα.

Ο Βασίλειος Βουλγαροκτόνος κάνει αυτό που του έβγαλε το όνομα Βουλγαροκτόνος, όταν δεν τυφλώνει αιχμαλώτους κτλ. Παλατινές («βυζαντινές») ίντριγκες και αστρολόγοι στο ιερόν Παλάτιον. Νίκας τοις βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος.

Γεννάδιος Σχολάριος και Μωάμεθ ο Β’ ο Πορθητής ασπάζονται ο ένας τον άλλο. Χωριά ολόκληρα στο ύστερο Βυζάντιο (αυτό που λέμε εμείς Βυζάντιο) ζουν στην εξαθλίωση που περιγράφει ο Θεοδωρίδης στο Δοξόμπους. Λάσπη και ζητιάνοι στους κάμπους της Μακεδονίας.

Φαναριώτες καλοζωισμένοι και χωρικοί χαμένοι κάπου στα Κράβαρα. Οθωμανική Λάρισα και Ορλωφικά. Ο θάνατος του Ρήγα στο κελλί του.

Η σφαγή («άλωση») της Τριπολιτσάς: η πρώτη ίσως εθνοκάθαρση του νεωτερικού κόσμου. Εμφύλιοι, Μαυροκορδάτοι και τα δάνεια της Αγγλίας. Ο Μπραήμης καταπνίγει την Επανάσταση. Όθωνας και ληστές. Ο Κολοκοτρώνης στο κελλί του.

Δέκα χρόνια πόλεμος: 1912-1922. Η σφαγή του Κιλκίς. Το ανάθεμα του Βενιζέλου. Ο ελληνικός στρατός σφάζει γυναικόπαιδα στη Μικρασία. Φλας στο ΦΕΚ του Ν. 2870/1922, που απαγόρευε τη μεταφορά τουρκόσπορων σκυλιών στην Ελλάδα. Η Σμύρνη καίγεται, κόσμος πέφτει στη θάλασσα.

ΕΟΝ. Δοσίλογοι, χίτες, χαφιέδες. Εβραίοι των Ιωαννίνων και της Θεσσαλονίκης. Δεκεμβριανά. Σφαγή Μακρονήσου. Η Πείνα του 1941.

[Κάτι από τη δεκαετία του ’60, οτιδήποτε: υπάρχει πλούσιο υλικό βαρβαρότητας.]

Πολυτεχνείο. Πραξικόπημα κι Εισβολή στην Κύπρο. Χουντική φιέστα.

Κουμής, Κανελλοπούλου, Καλτεζάς, Γρηγορόπουλος. Δεκέμβριος 2008. Φεβρουάριος 2012. Ο Σαμαράς αντιμνημονιακός. Χρυσαυγίτες να σφάζουν και να σπάνε. Τρελό πάρτυ στη Μύκονο.

Η δαφνοστεφής Ελλάς ξαποσταίνει στο Olympus Plaza.

Η παραπάνω εικόνα τιμά την Ορθοδοξία και τον ελληνισμό της Αμερικής. Πάνω απ’ όλα, τιμά στο διηνεκές τον ίδιο τον Αμερικής Ιάκωβο.

Η παραπάνω εικόνα δεν είναι ενδεικτική του αμερικανικού ελληνισμού.

Το 2013 και το 2014 έζησα κοντά σε μια ελληνοαμερικανική κοινότητα για συνολικά τέσσερις εβδομάδες. Υπήρχε σοβαρότατη προοπτική να δουλέψω εκεί. Όσο έμεινα εκεί έμαθα πολλά πράγματα από διάφορα μέλη της.

Έμαθα ότι δεν πρέπει να ψωνίζουμε παπούτσια από ένα συγκεκριμένο κατάστημα, στο οποίο βεβαίως ο κύριος που με συμβούλευε είχε δουλέψει πριν πολλά πολλά χρόνια, επειδή το έχει Εβραίος. Άλλος κύριος μού είπε ότι δεν είναι ρατσιστής αλλά οι μαύροι είναι τεμπέληδες κι αναξιόπιστοι, αν και δεν μπορεί να μιλάει για αυτά τα πράγματα ανοιχτά επειδή θα τον πουν ρατσιστή.

Πληροφορήθηκα ότι κάθε σωστός Έλληνας οπωσδήποτε πάει στην εκκλησία κάθε Κυριακή «για το community», όχι γιατί απαραιτήτως πιστεύει σε θεούς κτλ. Αυτό βεβαίως θα έπρεπε να τηρώ κι εγώ, όταν θα έπαιρνα τη δουλειά που δεν πήρα. Αν δεν πήγαινα θα μου ζήταγε τον λόγο ο παπάς τηλεφωνικώς, ο οποίος μιλάει και με τον Πατριάρχη στο Φανάρι κάθε τόσο.

Μου εξήγησαν ότι η Ελλάδα δεν πηγαίνει μπροστά κι έχουμε Μνημόνια επειδή οι Έλληνες της Ελλάδας είμαστε τεμπέληδες, ενώ στην Αμερική δουλεύουμε δέκα ώρες την ημέρα και χωρίς σαββατοκύριακα, αν μας ζητηθεί. Την Ελλάδα την κατέστρεψαν οι συνδικαλιστές. Επίσης στην Αμερική μετράει η οικογένεια πάνω απ’ όλα.

Πήγα στη διάλεξη ενός ιστορικού που δεν είχα ακουστά, ο οποίος όμως είχε δουλέψει στο State Department. Η διάλεξη έγινε στο meeting hall του Ιερού Ναού. Ο ιστορικός μάς είπε ότι ο Τούρκος είναι ο προαιώνιος εχθρός του έθνους μας και ότι είναι inherently βαρβαρικός λαός, τον οποίο κανείς δεν ξεπερνάει σε αγριότητες και εγκλήματα, ενώ και σε καιρό ειρήνης επιβουλεύεται ό,τι έχει απομείνει από τα εδάφη μας. Έκλεισε με την έκκληση να μην ξεχνάμε τις χαμένες πατρίδες.

Με ρώτησαν πολλές φορές αν είμαι παντρεμένος.

Τέλος, από τη γλυκύτατη κυρία Μπέτυ, η οποία μπορεί ήδη να έχει αφήσει τις ανατολικές ακτές του Ατλαντικού για τα Grey Havens του μύθου, ένιωσα τι ανελέητο φαρμάκι είναι η νοσταλγία: μου τραγουδούσε στο αυτοκίνητο, οδηγώντας με thirty miles, που σημαίνει ότι είχαμε ουρά τα μπινελίκια πίσω μας, ό,τι ελληνικά τραγούδια είχαν βγει μέχρι το 1967, όταν τριάντα χρονών άφησε τη Χαλκίδα για το Αμέρικα. Διότι αυτά είναι τα πιο όμορφα τραγούδια που έχουνε βγει ποτέ.